Oxford Üniversitesi Reuters Gazetecilik Çalışmaları Enstitüsü’nün hazırladığı 2022 Dijital Haber Raporu yayımlandı. Rapora göre habere güven ve ilgi düşüşte. Türkiye’de ise haber tüketiminde online medya televizyonun etkisi artarken sosyal medyanın etkisi sabit kaldı, yazılı medyanın etkisi ise gerilemeye devam ediyor.
Türkiye dahil 46 ülkede 93 bin kişinin katıldığı Reuters Enstitüsü'nün 2022 Dijital Haber Raporu'na göre, habere olan güven, araştırmaya katılan ülkelerin neredeyse yarısında düşmüş ve sadece yedisinde artmış, raporu kaleme alan araştırmacılar bunu kısmen de pandemi sürecinde elde edilen güven kazanımının zamanla ortadan kalkması şeklinde yorumluyor. Araştırmaya katılanların %42’si haberlere çoğu zaman güvendiklerini belirtmiş. Güven oranı en yüksek olan ülke Finlandiya olurken (%69) ABD’deki güven oranı %26’ya kadar gerilemiş. Haberlere olan ilgi ise, 2017’deki %63 oranından 2022’de %51’e düşmüş.
Öte yandan ruh sağlığını olumsuz etkilediği gerekçesiyle haberleri takip etmeyenlerin sayısı artıyor.
Her 10 kişiden dördü "bazen" ya da "çoğunlukla" haberleri takip etmekten kaçınıyor. Araştırmacılar, 2017'den bu yana yüzde 9 oranında bir artış olduğuna dikkat çekiyor.
Özellikle 35 yaş altındakiler olmak üzere çalışmaya katılanların yüzde 36'sı, haberleri takip etmenin ruh sağlığını olumsuz etkilediğini söylüyor.
Araştırmacılar, koronavirüs pandemisi ve Rusya-Ukrayna savaşı gibi olayların bu artışa neden olduğunu öne sürüyor.
Katılımcıların yüzde 43'ü, haber akımında siyasete ve koronavirüse çok fazla yer verildiğini belirtiyor, yeterince değişken olmadığını savunuyor.
Araştırmaya katılanların yalnızca yüzde 47'si hala haber akımıyla çok ilgilendiklerini söylüyor. 2015'ten bu yana yüzde 20 oranında düşüş kaydediliyor.
GENÇ NESİL VE HABER
Geleneksel haber kurumları genç nesillere ulaşmakta zorlanıyor.
Araştırmanın sonuçlarına bakılacak olursa 18-24 yaş arası gençler, genellikle sosyal medya platformları aracılığıyla haber tüketiyor, yalnızca yüzde 23'ü haber uygulamalarını veya web sitelerini kullanıyor.
Gençlerin birçoğu ise Facebook'tan da uzaklaşarak Instagram ve TikTok gibi platformlara yöneliyor.
TÜRKİYE
Raporun Türkiye kısmında haber kurumlarına olan güvenin, geçen seneye kıyasla azalarak yüzde 36'ya indiği belirtiliyor. Haber kurumlarının siyasi olarak kutuplaştığını ve taraflı olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 38.
Buna rağmen araştırmacılar, haberciliğe olan güvenin pandemi öncesine kıyasla yükseldiğini kaydetti, katılımcıların yaklaşık yüzde 42'sinin haberlere "çoğunlukla" güvendiğini ifade etti.
Bazı kişiler etrafındaki insanlarla tartışmaya yol açtığı gerekçesiyle haberlerden kaçındığını söylerken (%17), bazısı haberlerin kendilerini 'güçsüz' hissetmelerine yol açtığını (%16) belirtti.
Katılımcıların yüzde 5'i haberleri hiç takip etmediklerini söyledi.
Rapora göre Fox TV Haber, Türkiye’nin hem en popüler hem de en güvenilir haber kaynağı olmaya devam etmiş.
Rapora göre Türkiye’de haber tüketiminde basılı medyadan uzaklaşmanın sürdüğü göze çarpıyor. Basılı medyadan haber takibi yapanların oranı geçen seneye göre 2 puan azalışla yüzde 28’i gerilemiş. Buna karşın online medyadan haber tüketimi 2 puan artışla yüzde 83’e, televizyondan haber takibi ise 2 puan artışla yüzde 63’e yükselmiş. Sosyal medyadan haber tüketimi ise yüzde 60 ile geçen seneyle aynı oranda gerçekleşiyor.
Raporda, seçilen medya kuruluşları hakkındaki güven ve güvensizlik algıları ise şöyle sıralanıyor:
Kaynaklar: NewsLabTurkey, BBC Türkçe, Reuters, BirGün
