Türkiye’de her iki kadından biri cinsel problem sorunu yaşamaktadır.
Geleneksel öğretilerimize göre cinselliğin üstü kapalı yaşanması ve konuşulmaması sebebiyle, çoğu kadın bu sorunlarını dile bile getirememektedir.
Hayatı boyunca hiç cinsel doyuma ulaşamamış kadınların çoğu cinselliği erkek eşleri için yaşadıklarını ifade etmektedirler. Ancak, artık bilgiye ulaşım çağındayız ve kadınların da farkındalıkları gün be gün artmaktadır. Buna paralel şekilde, kadınlarda cinsel isteği artırmak için birçok destek tedavileri ve tıbbı uygulamalar da son hızla gelişim göstermektedir.
Cinsel isteksizlik sorunu, “cinsel soğukluk” veya halk arasında “frijidite” olarak da bilinir ve “libido azlığı” şeklinde ifade edilir.
Libido nedir?
Libido, Sigmund Freud tarafından ortaya atılan, ‘insanın ana sorun kaynağı olarak görünen, bastırılmış duyguları insan benliğinde ateşleyen’ anlamına gelen bir terimdir. Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde "İnsanın davranışlarının temelini oluşturan cinsel içgüdü" olarak tanımlanır.
Bazı uzmanlar insana yaşama gücünü veren enerji olarak tanımlar. Tıbbı anlamda libido; cinsel istek ve arzu düzeyi olarak tanımlanır. Libido eksikliği yaratan durumlar ise araştırılıp tedavi edilebilir.
Kadınlarda libido neden azalır?
Libido biyolojik, fizyolojik, anatomik, psikolojik sorunlar ve bazı medikal ilaç kullanımları sonrası azalabilir. Yani hayattaki birçok etken kadınlarda libido azalması yapabilir. Bu yüzden, her iki kadından birinde hayatları boyunca bir dönemde cinsel istek azlığı görülmesi de hiç şaşırtıcı değildir.
Kadınlarda cinsel isteksizlik nedenleri nelerdir?
Cinsel istek ve uyarılma bozuklukları psikiyatri DSM 5 tanı kriterlerine göre bir bozukluk olarak literatürde yer almaktadır. Bu sorunların bozukluk olarak kabul edilmesi için en az 6 aydır devam ediyor olması ve kadında ya da erkekte bu durumun klinik bir sıkıntıya neden olması gerekir. Cinsel isteksizlik yaratan durumlar aşağıda 3 gruba ayrılmıştır.
Cinsel İsteksizlik Nedenleri
1- Cinsel İsteksizliğe Neden Olan Psikolojik Faktörler
Kadınlarda erkeklere nazaran cinselliğe bakış açısı daha çok duygusal doyuma dayanmaktadır. Bu nedenle psikolojik olarak kendini rahat, güvende hisseden kadının sevdiği bir adamdan göreceği yakın ilgi onu cinsel istek yönünden hızlıca tetikleyecektir. Tam tersine; ilişki problemleri, partner sorunları ve ilgi eksikliği kadınlardaki cinsel isteksizliğin temel psikolojik nedenleridir.
Ayrıca çocukluk çağından beri gelen cinsel öğretilerle kendini ayıp, günah, yasaklı bir iş yapıyor gibi hisseden kadının cinsel istek sorunu yaşaması da çok olasıdır.
Cinsel istek ve uyarılma sorunu ile gelen hastada ilk olarak akut olarak yaşadığı stres durumu, geçmiş yaşantısı ve çocukluk travmaları, cinsel mitleri, partnerle ilişki durumu, duygusal sorunları, beden algısı ve tanı almış herhangi bir psikiyatrik hastalık varlığı sorgulanmalıdır.
2- Cinsel İsteksizliğe Neden Olan Hormonal ve Anatomik Sorunlar
Kadınlar hayatları boyunca hormonal ve fiziksel birçok değişime maruz kalırlar. Bu değişimler sonrası da cinsel istek bozuklukları oluşabilir.
Hormonal olarak bir kadını en çok değiştiren dönem olan gebelik ve emzirme cinsel istek ve uyarılma sorununun yaşandığı en bariz dönemlerdir. Ayrıca menopoz dönemi, tiroid hastalıkları, adrenal bez hastalıkları gibi hormonal düzensizliğin olduğu tıbbı sorunlar da bu hastalarda irdelenmektedir.
Anatomik olarak genital bölgede geçirilen cerrahi işlemler, vajinal doğum ve küretaj uygulamaları, genital bölgeye uygulanan radyoterapi de cinsel istek azlığı sebebi olabilir.
Nörolojik bazı faktörler de direk cinsel istek problemleri ile karşımıza gelebilir. Spiral kord cerrahileri, multiple skleroz hastalığı, nöropatiler bu durumlara örnek verilebilir.
3- Tıbbı İlaç Kullanımları
Çoğu zaman psikiyatrik durumun düzelmesi için verilen antidepresan grubu ilaçlar cinsel isteksizlik sorunu oluşturur. Bu durumdan rahatsız olan hastalarda daha az yan etkili ilaç grubuna geçilebilir. Ayrıca kullanılan hormonal tedaviler, bazı kemoterapi ilaçları, nörolojik birtakım ilaçlar da zaman içerisinde cinsel istek ve uyarılma sorunlarına yol açabilmektedir.
Cinsel isteksizlik sorunu kaç çeşittir?
Kadınlarda cinsel isteksizlik Primer (birincil) cinsel isteksizlik ve Sekonder (ikincil) cinsel isteksizlik olarak, ortaya çıkış zamanına göre ikiye ayrılır. Birincil durumda ergenlik döneminden beri olan ve duruma, partnere göre farklılık göstermeyen bir isteksizlik hali vardır. İkincil isteksizlik ise sonradan değişen faktörlere bağlı meydana gelir. Yönetimleri ve tedavileri farklılık gösterir.
Kadınlarda aşırı cinsel istek neden olur?
Cinsel isteksizlik sorunu yaşayanlar kadar sık olmasa da aşırı cinsel dürtüleri olan kadınlar da vardır. Bu durum kadında sıkıntı sebebi ise ele alınıp ayrıntılı değerlendirme yapılmalıdır.
Özellikle hormonal bozukluklar, nörolojik hastalıklar (beyin tümörleri, epilepsi gibi),geçmişte yaşanmış olan bazı cinsel travmalar (taciz, tecavüz, çocukluk çağı istismarları gibi) ve bazı psikiyatrik sorunlar aşırı cinsel istek bozukluğu (hiperseksüalite) yaratabilmektedir.
Kadınlardaki hiperseksüalite “nimfomani” olarak da bilinmektedir.
Kadınlarda cinsel istek nasıl artar?
Kadınlarda cinsel istek artırmak için yapılacak tedaviler sebebe göre belirlenir. Fiziksel sorunu olanlarda cerrahi işlemler, hormonal bozukluk varlığında hormon takviyeleri, psikolojik sorunlarda cinsel terapi, psikoterapi ve ilaç tedavileri etkindir. Çoğu zaman net sebep bulunmayan kadınlarda çift terapileri, bilişsel ve davranışçı terapiler, cinsel terapiler ile sorun giderilmeye çalışılır.
Cinsel istek artırıcı gıdalar nelerdir?
Cinsel istek artırıcı gıdalar ve takviyeler mucizevi şekilde pazarlamaya sunulmuş ürünlerdir. Tıbbı açıdan etkinliği kanıtlanmış bir gıda yoktur. Ancak yapılan çalışmalarda plaseboya üstünlüğü gösterilen destek besinler vardır.
Gingko biloba: Çin’de yetişen bir ağaçtan elde edilen ve kan akışını düzenleme, hafıza güçlendirme özelliği bulunan bir maddedir ve cinsel istek artırıcı olarak da kullanılmaktadır.
Ginseng: Asya geleneklerine göre enfeksiyon ve mide ağrıları için kullanılan bu bitkinin doğal östrojen aktivitesinden dolayı cinsel istek tedavisinde kullanılması önerilmektedir.
Maca bitkisi: Peru’da yetişen kısırlık ve cinsel disfonksiyon tedavisinde kullanılan bir bitkidir. Yapılan bir çalışmada cinsel isteksizliğe iyi geldiği gösterilmiştir.
Cinsel istek artırıcı ilaçlar nelerdir?
Kadınlarda cinsel istek artırıcı ilaç tedavileri mevcuttur. Özellikle menopoz döneminde lokal vajinal öströjen tedavileri, vajinal nemlendirici krem ve fitiller çok etkindir. Ayrıca testosteron takviyeleri hem yan etkisiz hem de hızlı cinsel istek artırıcı etkisiyle kullanılabilir.
Yeni nesil antidepresan özelliği bulunan bir takım ilaçlar da (bupropion, buspiron, moklobemid) antidepresana bağlı cinsel istek sorununda kullanılabilir.
‘Flibanserin’ FDA tarafından kadınlarda cinsel istek artırıcı olarak kullanılması onaylanmış bir ilaçtır. Ancak tek başına kullanımında etkinliği kısıtlıdır ve yan etkileri nispeten fazladır.
Kadınlarda cinsel isteği artırmak için ne yapmalı?
Bu kadar bilginin ışığında bu sorunun tek bir cevabı olmadığı açıktır. Kadın psikolojik, fiziksel ve ruhsal iyilik haline sahip olduğunda cinsellik konusunda hem kendini hem de eşini tatmin edecek boyuta ulaşır.
Kadınlardaki cinsel istek problemlerinde multidisipliner yaklaşım şarttır. Bu sorun ile başvuran evli veya partneri olan hastalar çift olarak değerlendirilir, gerekirse cerrahi müdahaleler, ilaç takviyeleri ve cinsel terapiler önerilir.
