Üretimden satışlara göre sanayinin en büyük oyuncularının sıralandığı listede, TÜPRAŞ bir kez daha zirvedeki yerini korudu.
Araştırmaya göre, 2023 yılı itibarıyla Türkiye'nin en büyük 500 sanayi şirketinin toplam üretimden satışları 8,7 trilyon TL’yi aştı.
TÜPRAŞ, Liderliği Kimseye Bırakmadı
Yıllardır listenin birinci sırasında yer alan Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ (TÜPRAŞ), 2024 yılında da bu geleneği bozmadı. Şirket, 651,6 milyar TL üretimden satış ile birinci sırada yer aldı.
İkinci sırada Ford Otomotiv Sanayi AŞ 356 milyar TL ile konumunu korurken, üçüncü sıraya 201,6 milyar TL ile Star Rafineri AŞ yerleşti.
Listede Sürpriz Yükselişler
Bu yılın en dikkat çeken gelişmelerinden biri, ilk 10’da yaşanan değişiklikler oldu. İskenderun Demir Çelik ve Hyundai Motor Türkiye Otomotiv, ilk kez listeye ilk 10'dan girmeyi başardı.
İlk 10’daki sıralama şöyle oluştu:
-
TÜPRAŞ – 651,6 milyar TL
-
Ford Otomotiv – 356 milyar TL
-
Star Rafineri – 201,6 milyar TL
-
İstanbul Altın Rafinerisi (İAR) – 142,5 milyar TL
-
Toyota Otomotiv – 127,4 milyar TL
-
Oyak-Renault – 107,2 milyar TL
-
Arçelik – 99,9 milyar TL
-
Mercedes-Benz Türk – 94,2 milyar TL
-
Gramaltın Rafineri – 89,9 milyar TL
-
Ereğli Demir Çelik – 79,5 milyar TL
Üretim Arttı, Kârlar Eriyor
Araştırma, 2023 yılında İSO 500 şirketlerinin üretimden satışlarını bir önceki yıla göre %42,1 artırarak 6,4 trilyon TL’ye çıkardığını gösterdi. Ancak bu artışa rağmen şirketlerin reel kârlılıklarında ciddi bir düşüş yaşandı.
İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, sanayicilerin kazandıkları paranın neredeyse tamamını finansman giderlerine ayırmak zorunda kaldığını vurguladı. Faaliyet kârlılığı %10,4’ten %6,2’ye, satış kârlılığı ise %7,1’den %2,6’ya geriledi.
Bahçıvan, “Sanayi sektörü 2024’ü neredeyse büyümesiz kapattı. OVP sürecinde en büyük fedakarlığı yapan sektör sanayi oldu” dedi.
Sanayide Strateji Uyarısı: “Üretimden Uzaklaşma Tehlikesi Var”
İSO Başkanı, Türkiye'nin üretimden uzaklaşma riskine dikkat çekerek, 2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi’nin bu noktada rehber niteliği taşıdığını vurguladı. “Sanayi altyapısı, ekonomik olduğu kadar jeopolitik açıdan da hayati önemdedir” dedi.
Sektörel Pay Dağılımında Otomotiv Yükselişte
Sektör bazında en yüksek payı %22,5 ile ana metaller ve makine imalatı aldı. Kimya ve plastik sektörü %19,7 ile ikinci sırada yer alırken, en hızlı yükseliş gösteren alan ise kara ve deniz taşıtları sanayii oldu. Bu sektörün toplam içindeki payı %17,7’ye çıktı.