Kimlik nedir bilir misiniz?
Kimlik, kişiye özgüdür değişmez!
Kimlik, sürekliliğini muhafaza eder ve kişinin vasıflarını bize belirtir.
En önemlisi de kimlik, kişiyi diğer bireylerden ayrıştırmamızı sağlar.
İşte bu özelliklerin tamamına Psikolojide kimliğin tanımı denir.
…
Bu günlerde pek çoğumuzun evinde kırmızı alarm çalıyor!
Kulakları patlatırcasına!
Sinirleri hoplatırcasına!
Neden mi?
Evde savaş başlamış, mücadele son sürat devam ediyor, evin tüm odaları işgal edilmiş haberimiz yok.
“Hocam ne diyorsan açık açık söylesene!” dediğinizi duyar gibiyim!
Ne diyorum biliyor musunuz?
Evlerimizde kimlik bocalaması içerisinde yuvarlanan, henüz kimliği oluşmamış Ergenus işgali var!
Evet evet yanlış duymadınız, “Ergenuslar!” işgal etmiş evlerimizi!
Ergenler sarmış her yanımızı haberimiz yok!
Anne babaları bir telaş almış gidiyor!
Ne yapacaklarını şaşırmış durumdalar.
Ergen başını kaldırmış, tırısa kalkmış, bodoslama gidiyor!
Baba kızsa, sinirlense, bağırsa bir türlü, sessiz kalsa bir türlü!
“Ne oluyor hocam? Bu çocuk neden isyan bayrağını açtı? Sanki bana karşı bir savaş halinde!” diye sordu geçen gün talihli babalardan biri.
“Dur!” dedim. Heyecanlanma!
Ergenin seninle bir derdi yok!
Onun temel uğraşı, ayrı bir kimliği ve kişiliği olduğunu önce kendine kabul ettirmek ve bunu başkalarına onaylatmak ihtiyacıdır.
Ergenin ilk doğduğu günlere doğru gittiğinizde görürsünüz bu başkaldırıyı!
Daha anne memesini emerken başlar ilk isyan.
Karnı doyduğu an atar kafasını memeden geriye doğru!
Suratını da ekşitir şöyle sevimli bir kedi gibi.
Biz güleriz ama bu onun ilk isyanıdır. İlk başkaldırışıdır.
Karnı doyduğu an kafasını çevirir.
Elinizde mama kaşığı ile kaldığınız anları ne çabuk unuttunuz.
Kafasını geriye doğru attığı an yaşı henüz bir buçuk da olsa:
“Doydum ben kardeşim! İstemiyorum!” demenin beden dili ile söylenmiş şeklidir bu.
İlk özerklik denemeleri anne-babanın nesne iletişim şeklini taklit ederken oluşur.
Ancak diğer taraftan da bu ilişkiye kendi bireysel rengi ve özerkliğini vermeye çalışır.
Mesela dışarı çıkarken elbise giyilmelidir ama hangi elbisenin giyileceğine çocuk kendi karar vermek ister.
Özerk birey olmanın yegâne yolu, egemenliği altında olduğunuz güç ve iktidara karşı direnebilme ve ondan bağımsız hareket edebilme yeteneğine sahip olmaktır.
Ergenin ilk problemi nedir biliyor musunuz?
Kendini yöneten ve yönlendiren güce, otoriteye, yani anne-babaya başkaldırmaktır.
Korkmayın anne babalar! Bu kötü bir şey değildir.
Eğer ergen, ebeveynine karşı açık veya gizliden, doğrudan veya dolaylı yolla isyan edebiliyor, başkaldırabiliyorsa özerk olmanın ilk adımlarını atabiliyor demektir.
Bir insanın sağlıklı bir birey olabilmesi için eylemlerinin planlayıcısı, uygulayıcısı takipçisi ve sonuçlarına da katlanabilme özelliklerini haiz olması gerekir.
Kendi başına eylem planlayamayan, düşünce üretemeyen, ürettiği düşünceyi eyleme sokamayan ve eyleminin sorumluluğunu üzerine alamamış bir insan ne yazık ki birey olamamıştır.
Bu insan başkalarına mahkûm bir köledir!
…
Sevgili anne-babalar!
Korkmayın ve endişelenmeyin!
Bu dönem ilelebet devam edecek değil!
Bu ergenlik dönemi geçecek.
Emin olun geçecek!
İlginçtir ki sanki biyolojik bir açılımla genetik şifresindeki materyalle yazılmış gibi ergenliğe giren gencin (kız/erkek) ilk tepkisi isyan etmek/başkaldırı şeklindedir.
İsyan size karşı değil;
Kendisini yönettiğine inandığı, üzerinde güç ve otorite olarak nitelendirdiği hemen her şeye karşıdır.
Yine ilginçtir ki isyanın içeriğinin de bir önemi yoktur.
Burada doğru ve yanlış kavramı yoktur.
Otoritenin kendinden talep ettiği şeyin tersi yapılarak başkaldırı ortaya konulursa özerklik ancak temin edilecektir.
Yani siz dersiniz Mersin’e o gider tersine!
Endişelenmeyin!
Bu özerk cumhuriyet elbette birkaç yıl sonra iyi ve doğru, ikili iç ve dış siyasi ilişkilerle anavatana, yani anne-babaya bağlanacaktır.
Size düşen sadece ve sadece anlayış göstermek, onun farklı düşünce ve davranışlarına saygı ile yaklaşmak, onun özerkliğini ve bağımsızlığını yürekten kabul etmek ve ergeni ciddiye almaktır.
Kısacası doğru ve aktif sabır göstermektir.
Vesselam!..
30 Nisan 2024
Dr. Mahmut Açıl
