Türkiye’yi ilgilendiren bazı politik ve ekonomik verileri değerlendirmek amacı ile haftalık bir çalışma yaptık. Okurlarımızın geçtiğimiz hafta ülkemizdeki gelişmeleri takip etmesi ve üstünden geçmesi için bu yazımızı okumanızı tavsiye ediyorum.
- ABD'nin Albuquerque şehrinde son 9 ayda, 4 Müslüman öldürüldü. Yetkililer, cinayetlerin faili ya da faillerinin aynı olabileceğinden şüpheleniyor.
ABD Başkanı Biden, ABD’nin New Mexico eyaletindeki Albuquerque şehrindeki Müslüman cinayetlerine karşı, Müslüman topluluğu ile birlik mesajı verdi.
- ABD Eski Başkanı Trump'ın evine yapılan Federal Soruşturma Bürosu (FBI) baskınının mahkeme kayıtları yayımlandı;Bahse konu kayıtlarda, Trump’ın evindeki aramadan sonra 11 set “çok gizli” mühürlü belgeye el konulduğu belirtildi.
- ABD Başkanı Biden, yerli yarı iletken üretiminin artırılması ve ABD'nin konumunu Çin'e karşı güçlendirilmesi için Çip ve Bilim Yasasını imzaladı.
- ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi, Tayvan ziyareti sonrası katıldığı canlı yayında Çin'in Tayvan'ı izole etmesine izin verilemeyeceğini söyledi.
Öte yandan, ABD ile Tayvan arasında 84 Milyon Dolarlık Patriot anlaşması imzalandı.
- Çin'in yayımladığı "Tayvan Sorunu ve Yeni Dönemde Çin'in Birleşmesi" raporuna Tayvan’dan tepki geldi.
- Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, Kosova yönetiminin, Sırpların yaşadığı ülkenin kuzeyine saldırmayı planladığını söyledi.
- Kosova Başbakanı Kurti, Sırbistan’ın saldırgan bir siyaset izlediğini ve Kosova’ya saldırabileceğini söyledi.
- Slovenya Cumhurbaşkanı Pahor, Batı dünyasının Kırım'ın ilhakına tepki göstermeyerek hata yaptığını belirterek, “Bence Kırım’ın ilhakından sonra bir hata yaptık. Ortada birtakım yaptırımlar vardı, doğru ama o kadar. Radikal bir yaptırım paketi değildi. Bu, Putin için istediğini yaptığında önemsiz sonuçlar alabileceğini gösteren yanlış bir sinyal oldu.” ifadelerini kullandı.
- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, ülkesindeki savaşın Kırım'da başladığını söyledi. Zelenskiy, Savaş, Kırım'ın kurtarılmasıyla bitmeli dedi.
- Yunanistan Cumhurbaşkanı Sakelaropulu, muhalefet partisi PASOK'un lideri ve Avrupa Parlamentosu Milletvekili Nikos Andrulakis'in telefonunun Ulusal İstihbarat Teşkilatı (EYP) tarafından dinlenmesine ilişkin olayın kapsamlı şekilde soruşturulması ve EYP’nin işleyişinin iyileştirilmesi çağrısında bulundu.
- Kazakistan hükümeti tarafından yayımlanan kararnamede, Kazakistan ile Türkiye arasında 10 Mayıs'ta imzalanan askeri istihbarat alanında iş birliğine ilişkin protokolün onaylandığı belirtildi.
- Fransa merkezli olarak Avrupa ağırlıklı yayın yapmakta olan çok dilli haber kanalı Euronews, Kazak petrolünün bir kısmının artık Rusya'yı bypass edip Azerbaycan üzerinden satılacağını duyurdu.
- İngiltere merkezli Financial Times gazetesinde, “Erdoğan’ın Riskli İkili Oyunu” başlıklı bir analiz yayınlandı. Bahse konu analizde, üst düzey bir yetkiliye dayandırılarak ‘Erdoğan'ın Rusya ile ilgili sinyalini verdiği şeyleri yapması halinde, Batılı ülkelerin şirketlere ve bankalara Türkiye'den çekilme çağrısı yapabilecekleri’ söylenerek, “Erdoğan riskli bir oyun oynuyor, jeopolitik pokerinde dikkatli olmalı” denildi.
- Norveç Göçmenler Ofisi Sığınmacı Bölüm Şefi, İsveç'in Türkiye'ye teslim etmeye hazırlandığı terör örgütü üyelerinin, Norveç'e sığınma başvurusu yaptıkları takdirde, başvurularının kabul edilip, olağan şekilde inceleneceğini açıkladı.
- ABD Dışişleri Bakanlığı, Türkiye'nin Rus sermayesi için güvenli bir liman olmamasını ve enerji kaynaklarını çeşitlendirmesini önerdi.
- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Eylül ayında Şangay Beşlisi Özbekistan'da toplanacak. Görüşmemizde Sayın Putin de rica etti, nasip olursa biz de inşallah oradaki toplantıya katılacağız” beyanında bulundu.
Bunun yanı sıra Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Suriye'de terör örgütünün yuvalandığı son bölgeleri de temizleyerek, bu güvenlik kuşağının halkalarını inşallah yakında birleştireceğiz. Güney sınırımızda 30 kilometre derinliğinde güvenli hat kurma kararımız baki” ifadelerini kullandı.
- MHP Lideri Devlet Bahçeli, geçtiğimiz günlerde,CHP Lideri Kılıçdaroğlu'nun 2011 yılında Uludere'de hayatını kaybeden 34 kişinin ailesine yaptığı ziyaret için ''Su katılmamış bir provokatörlüktür'' dedi.
Türkiye’de ‘Kılıçdaroğlu’nun nitelendirdiği gibi “Roboski” diye bir yerin olmadığını ve olmayacağını belirten Bahçeli, ''Kılıçdaroğlu Kürt kökenli kardeşlerimi istismar çemberine alarak hissiyatlarını kanatmayı siyaset zannedecek kadar art niyetli, heveslerini kaşımayı helalleşme adıyla tevil edecek kadar da izansız ve kalpsizdir'' şeklinde konuştu.
- İstanbul'da düzenlenen Aşura Matem Merasimi'nde bir konuşma yapan CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, “"Kerbela, sadece İslam tarihinin değil insanlık tarihinin de en büyük trajedilerinden birinin adı olsa dahi kendisinde çıkartacağımız sonuç mutlak adalet ve kardeşlik olmalıdır. Hz. Hüseyin’e ağlayıp kim olursa olsun, kimden yana olursa olsun, hangi inanca, mezhebe, etnik kimliğe sahip olursa olsun Yezid gibi davrananlardan değiliz, olmayacağız" dedi.
- İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Nevşehir kent merkezi ile Kozaklı ve Avanos ilçelerinde esnafı ziyaret etti.Akşener, Cumhurbaşkanı adayı olup olmayacağı sorusuna, "Ben Cumhurbaşkanı adayı değilim. Kadından imam olmaz. Cumhurbaşkanı aynı zamanda imamlık yapmak durumunda olduğu için ben aday değilim” diyerek cevap verdi.
- DEVA Partisi Lideri Ali Babacan partisinin Van İl Başkanlığı açılışına katıldı. Babacan:" …En başta yerel yönetimler güçlendirilecekti. Bırakın yerel yönetimleri güçlendirmeyi, bugün seçilmiş belediye başkanlarının yerine kayyumlar atanıyor. Sayın Erdoğan ne demişti? '2005'te ne dediysem onun arkasındayım' demişti. 'Kürt sorunu benim de sorunumdur' demişti. Peki ne oldu? 10 sene sonra kendiyle kavga etmeye başladı. 'Kardeşim ne Kürt sorunu ya' demeye başladı. Peki Kürt meselesi çözüldü mü? Ben Vanlılara soruyorum. Hayır, çözülmedi. Tam tersine dirildi. Belli ki Bahçeli'nin yanında iki dakika ayrılıp da Kürt meselesini insanlarla doğrudan konuşacak durumu yok artık” dedi.
- Küresel piyasalar geçen hafta ABD tarafından açıklanacak enflasyon verisine odaklandı. Nisan ayında %8,5 seviyesinden %8,3’lere kadar geri çekilen ABD enflasyon verisi sonrasında ABD’nin Eylül’de faiz artırımlarına son verebileceği görüşü piyasalarda hakim olmuştu. Ancak Mayıs ayında %8,6, Haziran ayında ise %9,1’e yükselen ABD enflasyonu sonrasında bu durum resesyon endişelerini tetiklerken, ABD öncü GSYH verisinin %0,9 olarak küçülmeye işaret etmesi ABD’yi teknik olarak resesyona sokmuştu.
Nitekim geçen hafta açıklanan veri ile, ABD’de enflasyon beklentilerin de altında gelerek Temmuz ayında Haziran ayındaki %9,1 seviyesinden %8,5’e geriledi ve piyasalar rahat nefes aldı.
- Geçtiğimiz haftanın yurt içindeHaziran ayına ait sanayi üretim verisi açıklandı. Anılan veri, yıllık %8,5 oldu. Böylece sanayi üretim verisi, %6,7 olan piyasa beklentisinin üstünde arttı. Aylık bazda ise sanayi üretimi Haziran’da %1,3 oranında büyüdü. Bu yılın ilk çeyreği ile karşılaştırıldığında, her ne kadar ikinci çeyrekte yavaşlama da olsa öncü göstergeler yıllık GSYH büyümesinin ikinci çeyrek ’de de güçlü seyrettiğine işaret ediyor.
- Geçen haftaya 21,15 seviyesinden başlayan VIX (Korku Endeksi) hafif aşağı yönlü hareketine devamla 20 eşiğinin de altına inerek haftayı 19,53 seviyesinden tamamladı.
- Önceki haftayı 17,92 seviyesinden kapatan Dolar /TL kuru, yatay hareketine devam ederek haftayı 17,95 seviyeden tamamladı.
- Önceki haftayı 18,31 TL’den tamamlayan Euro/TL kuru da geçen hafta da yatay bir hareketle haftayı 18,41 ile tamamladı.
- Geçen hafta başında 767 seviyesinde olan Türkiye’nin risk primi (CDS) yine önemli bir aşağı hareketle haftayı 648 seviyesinde tamamladı.
15 Ağustos 2022
Hasan Fatih Özsümer
